| Imię i nazwisko: | Rinus Michels |
| Data urodzenia: | 9 lutego 1928 |
| Miejsce urodzenia: | Amsterdam |
| Narodowość: | Holender |
| Pozycja: | napastnik |
| Mecze w Ajaksie: | 264 |
Marinus Jacobus Hendricus “Rinus” Michels – urodzony 9 lutego 1928 roku w Amsterdamie, zmarły 3 marca 2005 roku w Alst. Były holenderski piłkarz i trener. Uznawany za jednego z najwybitniejszych szkoleniowców w historii futbolu. Twórca tzw. Futbolu Totalnego.
“RINUS MICHELS I REBELIA FUTBOLU TOTALNEGO”
Piłka nożna to sport prosty, który został uczyniony bardziej złożonym. Chodzi o zdobywanie bramek, wygrywanie i dawanie rozrywki, która pełni też swoją funkcję społeczną. Dla niektórych piłka nożna stanowi związek kulturowy, dla innych polityczny, geograficzny lub czysto sportowy. Dla jeszcze innych to mieszanka puzzli z nauką. Każdego tygodnia jest to materiał, który karmi nasze uzależnienie od futbolu poprzez powolne kroplówki wprost do zbiorowego krwiobiegu. Tam, gdzie jedna drużyna biega chaotycznie po całym boisku, druga prezentuje zagrożenie wymieniając setki podań. Konserwatywna gra jednej ekipy zderza się z kontratakującym heavy-metalem drugiej. Wszystko to znalazło się w świadomości tego sportu i zostało odblokowane przez definiującego jednego człowieka. W 2005 roku futbol stracił Trenera Stulecia, wybranego sześć lat wcześniej przez FIFA. Życie toczyło się dalej, dzieci w pobliskich parkach w Amsterdamie kontynuowały swoją zabawę i grę, a tymczasem media składały hołd człowiekowi, który na zawsze odmienił nie tylko holenderski, ale i światowy futbol. 3 marca 2005 roku pożegnaliśmy Rinusa Michelsa.
“Przestrzeń jest ważna, ale holenderska przestrzeń to coś innego” – takiego etosu uczą się młodzi holenderscy piłkarze. Dla Rinusa Michelsa futbol łączył się z produktywnością. Najważniejsza była zdolność i chęć kształtowania, kreowania i kontrolowania całego środowiska piłkarskiego i wszystkiego, co się w nim znajduje. Takie przekonanie jest głęboko zakorzenione w determinizmie i wyzwala się dzięki inteligentnej aplikacji. W futbolu funkcje bocznych obrońców na równi ze skrzydłowymi czy napastnicy walczący w obronie o odzyskanie piłki to coś, co istniało jeszcze przed Michelsem.
Michels stworzył fundamenty futbolu, od którego nie uciekniemy. Ludzie, taktycy, magicy, a nawet politycy po prostu na to nie pozwolą. Zanim jednak zgłębimy się w tajniki Futbolu Totalnego i w to, jak Michels to wprowadził i udoskonalił, zrozummy to pod innym pojęciem: futbol proaktywny. Piłka miała w swojej wcześniejszej historii złote epizody ze zdumiewającą grą. Od słynnego austriackiego zespołu Hugo Meisla z lat trzydziestych do złotej węgierskiej jedenastki trenera Gusztáva Sebesa. Skuteczny futbol musiał być innowacyjny, nieprzewidywalny, wszechstronny i pozornie niemożliwy do obrony.
Formacje Austriaków czy Węgrów były różne i wciąż wymagające dostosowania. System wprowadzony przez Węgrów wymagał cofnięcia napastnika do środka pola, a w razie potrzeby dokonania tego samego ze skrzydłowymi. Michels przyjął formację 4-2-4 rozsławioną przez Brazylijczyków, ale z elastycznością przygotowaną wcześniej przez inne wielkie drużyny. Rinus wiedział, że aby Futbol Totalny zadziałał, formacje potrzebują nieustanne oscylacji.
Futbol Totalny na zawsze będzie częścią leksykonu futbolu, narodził się dekady przed tym, jak piłkarską rewolucję w Amsterdamie zaczął wprowadzać Michels na przełomie lat 60. i 70. ubiegłego wieku. Wcześniej nie był jednak taki doskonały. O wpływie Michelsa w swojej książce napisał David Winner:
“Futbol Totalny był między innymi koncepcyjną rewolucją, opartą na założeniu, że rozmiar każdego boiska piłkarskiego jest elastyczny i może być zmieniany przez każdą drużynę, która na nim przebywa. W trakcie posiadania piłki zawodnicy Ajaksu i później reprezentacji Holandii maksymalnie rozszerzali boisko poprzez liczne podania na skrzydła i wykorzystując każdy ruch do wykorzystania wolnej przestrzeni. W przypadku straty piłki to samo myślenie i techniki były wykorzystywane do tego, by maksymalnie zmniejszyć i zniszczyć przestrzeń dla przeciwników.”
Michels był nazywany różnie – trener, nauczyciel, geniusz, ale chyba najbardziej odpowiednie jest określenie “architekt”. Po II Wojnie Światowej futbol holenderski miał poziom amatorski. Jako piłkarz Michels był znany ze swojej pracowitości i umiejętności technicznych. Był naturalnym środkowym napastnikiem i podstawowym graczem Ajaksu w latach 1946-58. W 264 występach zdobył 122 bramki i dwukrotnie świętował z klubem mistrzostwo kraju. Edukację piłkarską otrzymał od dwóch słynnych angielskich trenerów: Jacka Reynoldsa i Vicka Buckinghama. To natomiast pomogło zaszczepić progresywny charakter futbolu Ajaksu, który utoruje drogę do stylu, który na nowo zdefiniuje światową piłkę.
W styczniu 1965 roku Michels został trenerem Ajaksu i rozpoczął przekształcać klubową filozofię. Michels cenił proces edukacji tak bardzo jak cenił wygrywanie. Holender pokazywał to też w poprzednich latach, gdy prowadził amatorskie zespoły JOS i AFC i stosował takie same metody pedagogiczne. Zwracał dużą uwagę na zasady oparte na dyscyplinie i dbałości o najmniejsze szczegóły.
Kultura klubu została zdominowana przez dwie główne siły: Michelsa i piłkarzy, którzy ucieleśniali jego wartości piłkarskie. Holender wdrożył do zespołu Johana Neeskensa oraz pewnego utalentowanego siedemnastolatka, Johana Cruijffa. Byli oni przedstawicielami tego, co Michels chciał widzieć na murawie, prezentując ofensywny futbol oparty na nieustannym, dynamicznym ruchu. Ten Ajax zdołał pokonać 5:1 Liverpool Billa Shankly’ego w 1966 roku. Trzy lata później Michels otrzymał bolesną, ale i cenną lekcję taktyczną, gdy przegrał w finale z Milanem 1:4.
Intensywność i przygotowanie fizyczne stały się kamieniem węgielnym Ajaksu. Podejście do treningów stosowane przez Michelsa bardzo dokładnie opisał Piet Keizer, jeden z najlepszych holenderskich skrzydłowych w historii.
“To były najcięższe przygotowania fizyczne w mojej karierze. Zdarzało się, że mieliśmy cztery sesje treningowe dziennie. Wprowadził również włoski system, polegający na zgrupowaniu kadry zawodników przed wielkimi meczami. Zaczynaliśmy pracę rano i kontynuowaliśmy aż do wieczora. On był bardzo surowy wobec graczy, było też wiele sporów o dyscyplinę. Przekaz był jasny – jeżeli komuś się to nie podobało, mógł odejść.”
Michels wprowadził takie surowe treningi, ponieważ wiedział, że jest to niezbędne do przygotowania zawodników do określonego stylu gry. Piłkarze musieli być w stanie biegać od obrony do ataku i nieustannie naciskać na przeciwników, zwłaszcza w momencie straty piłki. Przestrzenie dla rywali musiały być natychmiastowo zamykane. Nie chodziło wyłącznie o walory defensywne, gdyż taki styl wymagał również zdolności do kontrataku między innymi za pomocą wielu podań. By to wszystko wyglądało optymalnie, potrzebni są piłkarze wszechstronni, wyszkoleni technicznie, przygotowani kondycyjnie i genialni taktycznie. Mówiąc krótko, by zagrać piłkę Rinusa Michelsa musisz być piłkarzem totalnym. Sprawnym, mądrym, twardym i wszechstronnym.
Holender powiedział kiedyś, że futbol jest jak wojna, a ten, który zachowuje się zbyt poprawnie, przegrywa. Takie słowa rzucają pewne światło na jego wymagania wobec podopiecznych. “Z piłką robiliśmy wszystko. Najgorszy był początek sezonu, faza przygotowań. Mieliśmy jeden ekstremalnie trudny tydzień. Pięć treningów każdego dnia. To było jak obóz wojskowy” – powiedział były gracz Ajaksu, Sjaak Swart.
Futbol Michelsa był pozytywny, ofensywny i inteligentny. Prowadzone przez niego drużyny – Ajax, Barcelona i przede wszystkim kadra Oranje, pokazały maszynową wydajność kolektywu, pozwalając jednocześnie na indywidualny geniusz zawodników. Michels stworzył z piłki swoje dzieło sztuki, a takim postaciom jak Neeskens, Cruijff, Keizer czy później Koeman, Gullit, Van Basten, Wouters, Rijkaard podarował pędzle.
źródło powyższego tekstu: thesefootballtimes.co
OSIĄGNIĘCIA DRUŻYNOWE:
Jako piłkarz:
AFC Ajax (1945-1958)
Mistrzostwo Holandii (2): 1947, 1957
KNVB Beker: 1946
Jako trener:
AFC Ajax (1965-1971; 1975-1976)
Mistrzostwo Holandii (4): 1966, 1967, 1968, 1970
KNVB Beker (3): 1967, 1970, 1971
Puchar Europy: 1971
Puchar Intertoto: 1968
FC Barcelona (1971-1975; 1976-1978)
Mistrzostwo Hiszpanii: 1974
Copa del Rey: 1978
FC Koeln (1980-1983)
DFB-Pokal: 1983
Reprezentacja Holandii (1974; 1984-1988; 1990-1992)
Wicemistrzostwo Świata: 1974
Mistrzostwo Europy: 1988