Amsterdamsche Football Club Ajax NV (częściej nazywany Ajax Amsterdam lub Ajax, oficjalny skrót AFC Ajax) – holenderski klub piłkarski z siedzibą w Amsterdamie.
Najbardziej utytułowany klub piłkarski w historii holenderskiego futbolu. Czterokrotny triumfator elitarnej Ligi Mistrzów, zwycięzca Pucharu UEFA, Klubowych Mistrzostw Świata czy Superpucharu Europy. Absolutny rekordzista w liczbie zdobytych mistrzostw kraju.
Od wielu wielu lat klub znany jako najlepsza szkółka piłkarska na świecie. Karierę w Amsterdamie zaczynały takie gwiazdy i legendy światowej piłki jak: Johan Cruyff, Marco van Basten, Edwin van Der Sar, Marc Overmars, Patrick Kluivert, Clarence Seedorf, Sjaak Swart, Zlatan Ibrahimović, Luis Suarez i wielu wielu innych
]Ajax Amsterdam założony został 18 marca 1900 roku przez grupę przyjaciół. W jej skład wchodzili m.in Floris Stemple, Carel Reeser i Han Dad. Początkowo klubowi nadano nazwę Union Amsterdam. Ideą powstania klubu była szansa dla młodych piłkarzy na rozwój swoich umiejętności piłkarskich. W roku 1893 nazwę zmieniono na Footh-Ball Club Ajax. Nazwa klubu powstała z wielkiego zamiłowania twórców do starożytnej Grecji. Wielkim herosem wówczas był Ajax. Obok Achillesa był on najmężniejszym z Greków walczących podczas wojny Trojańskiej. W owym czasie w Holandii istniały już kluby, których nazwy zaczerpnięte zostały z starożytności. M.in. Sparta czy Xerxes.
Po zatwierdzeniu klubu przez Holenderski Związek Piłkarski Ajax spędził w drugich dywizjach kilka sezonów aby w 1911 awansować do najwyższej ligi krajowej. Po trzech sezonach Ajax jednak musiał pożegnać się z ligą i wrócić do niższej dywizji. Co ciekawe spadek ten był jedynym w całej historii klubu. Później drużyna nigdy więcej nie została już relegowana, a całą swoją historię do dnia dzisiejszego spędziła w najwyższej klasie rozgrywkowej.
Przełomem dla klubu było przejęcie go przez Jacka Reynoldsa. Menadżer spędził w Amsterdamie 35 lat. Pod wodzą tego legendarnego menadżera Ajax osiągnął swoje pierwsze mistrzostwo w 1918 roku. Od tego momentu drużyna utrzymywała się na samym szczycie ligowej tabeli luz blisko niego. To również było zasługą Reynoldsa, który wprowadził do klubu rewolucyjny system szkolenia młodzieży, który dał początek istniejącemu dzisiaj Programowi Szkolenia Młodzieży Ajaxu Amsterdam.
1918 to pierwszy z 31 tytułów mistrza kraju dla Ajaxu. Pięć z nich miało miejsce w złotej erze Ajaxu. Z Zdobywając w latach 1931, 1932, 1934, 1937, 1939 mistrzostwo kraju Ajax stał się najbardziej utytułowaną drużyną holenderską w latach trzydziestych. Lata te były wyjątkowe również ze względu na rok 1934 i przeprowadzkę na „De Meer”-stadion na którym narodziły się legendy. To właśnie na tym stadionie Ajax spędził ponad 60 lat i to na nim wypracował sobie status dominacji w Holandii oraz rosnącej potęgi w Europie.
Pierwszy występ na arenie europejskiej przypadł na rok 1961. Ajax stał się pierwszą drużyną z Holandii uczestniczącą w najbardziej prestiżowych rozgrywkach klubowych w Europie. Sukces w Europie przypadł na kolejne lata. W 1969 Ajax zmierzył się w finale z AC Milan aby dwa lata później sięgnąć po pierwszy triumf w europejskich rozgrywkach. Zaczynając od niesamowitego roku 1971, Ajax w kolejnych trzech latach sięgnął po następne europejskie triumfy. W roku 1972 prowadzony był przez światowej sławy gracza-Johana Cruijffa który osiągnął jeden z największych sukcesów w europejskiej piłce sięgając w jednym sezonie po Mistrzostwo Kraju, Puchar Kraju, Puchar Europy oraz Mistrzostwo Świata.
„De Meer” stało się dla Ajaxu miejscem gdzie rozwijał się regularnie program szkoleniowy, który wychował wielu światowej sławy piłkarzy. Filozofia szkolenia przetrwała i jest widoczna aż do dzisiaj.
Sukces późnych lat 60 został powtórzony na przestrzeni kolejnych 25 lat. Ajax zanotował w tym okresie 11 mistrzostw kraju, a w roku 1995 po raz kolejny został najlepszą drużyną piłkarską w Europie.
Definitywnie Ajax pożegnał się z De Meer rok po zwycięstwie w Lidze Mistrzów. Klub przeprowadził się na znacznie większy Amsterdam Arena. Stadion użytkowany jest do dzisiaj. Opuszczenie De Meer było jednak bardzo ciężkie dla wszystkich związanych z klubem. Głównie z powodu wielkich sukcesów jakie klub osiągał na tym obiekcie. Wraz z przenosinami klubu nowego miejsca doczekała się również słynna akademia. Przeniesiona została ona z Voordland do Toekomst. Kompleks treningowy znajduje się rzut kamieniem od Amsterdam Arena. Przyszłe gwiazdy takie jak Wesley Sneijder, Urby Emanuelsson, Marten Stekelenburg trenowały właśnie na tych obiektach. Swoją drogą treningi miała tam również pierwsza drużyna Ajaxu aż do przybycia do klubu Martina Jola.
Z Jolem na pokładzie Ajax zaliczył udany rok 2009/10. Klub przegrał co prawda pechowo mistrzostwo kraju, ale wyniki notowane przez drużynę napawały optymizmem. Drużyna pobiła nie tylko rekord klubowy, ale i całej Eredivisie zdobywając 106 ligowych goli. Królem strzelców był nie kto inny jak Luis Suarez , który zdobył aż 35 goli w 34 spotkaniach! Wisienką na torcie dla zawodnika i klubu były jego dwa gole w finale Pucharu Holandii, które pozwoliły pokonać Feyenoord.
Dobry sezon był zapowiedzią sukcesów. Tak się jednak nie stało i po serii rozczarowujących wyników klub pożegnał się z Martinem Jolem. Jego miejsce zajął Frank De Boer, a Ajax zdetronizował FC Twente i zdobył kolejne mistrzostwo kraju. Hegemonia Franka de Boera trwa po dzień dzisiejszy. W połowie roku 2014, Ajax może pochwalić się czterema mistrzostwami kraju z rzędu ! Obecnie na koncie Amsterdamczyków. Widnieje już liczba 33 mistrzowskim tytułów.
Kampania 2014/15 okazała się dla Ajaksu wielkim rozczarowaniem. Amsterdamczycy przegrali wszystko co można było przegrać i nie zapisali pięknej historii w postaci pięciu mistrzowskich tytułów z rzędu. Ajax zajął w lidze dopiero drugie miejsce z wielką stratą do PSV. Oznaczało to konieczność gry w kwalifikacjach Ligi Mistrzów.
Po wielkim rozczarowaniu w poprzednim sezonie, wszyscy liczyli, że kampania 2016/17 w końcu pozwoli odżyć ekipie Ajaksu i sięgnąć po oczekiwane sukcesy nie tylko w lidze, ale też Europie. Marzenia okazały się jednak złudne, bo Ajax nie przeszedł kwalifikacji Ligi Mistrzów odpadając trochę na własne życzenie w Rapidem Wiedeń. Porażka oznaczała konieczność gry w kwalifikacjach do Ligi Europy, ale i tam Ajax nie pokazał nic. Wygrana 1:0 w dwumeczu nad czeskim Jabłońcem była kolejną porażką Ajaksu na początku sezonu. Przygoda z Ligą Europy skończyła się na fazie grupowej, gdzie Joden okazali się gorsi od Molde i Fenerbahce. W Eredivisie Ajax grał w kratkę. Dobre mecze przeplatał z fatalnymi. Pomimo tego do ostatniej kolejki ekipa De Boera była liderem ligi. Do glorii brakowało tak niewiele bo tylko wygranej nad De Graafschap. Ajax nie podołał jednak zadaniu, zremisował z późniejszym spadkowiczem ligi i oddał mistrzostwo PSV. Porażka ta odbiła się wielkim echem w całej Europie w oczach której Ajax po prostu się skompromitował. Kolejny nieudany sezon sprawił, że Frank de Boer w końcu postanowił zrezygnować z roli menadżera klubu.
Kampanię 2016/17 Ajax zaczął pod wodzą Petera Bosza, którego zatrudnienie wywołało spore niezadowolenie wśród części fanów Ajaksu z racji przeszłości menadżera w Feyenoordzie Rotterdam. Niestety pierwsze tygodnie nowego szkoleniowca okazały się pasmem wielkich porażek, które miały swój wpływ na zakończenie sezonu. Ajax z przytupem wyleciał z Ligi Mistrzów przegrywając dwumecz z Rostowem. Porażka 1:4 w Rosji była dla Ajaksu ogromnym upokorzeniem. Niewiele lepiej było w lidze, gdzie Amsterdamczycy sensacyjnie przegrali z Willem II na Arenie oraz zremisowali z Rodą w Kerkrade. Ostatecznie Ajax skończył sezon na drugim miejscu tracąc do Feyenoordu tylko jeden punkt, przez co od razu pojawiły się głosy, iż mistrzostwo przegrane zostało na początku sezonu właśnie w dwóch wspomnianych meczach. Znacznie lepiej wyglądała jednak postawa Ajaksu w Lidze Europy. Joden bez problemu wygrali swoją grupę, a następnie wyeliminowali Legię Warszawa, Schalke 04 i Olympique Lyon, aby w finale zmierzyć się z Manchesterem United. Wielki finał w Sztokholmie był dla Ajaksu wielkim wydarzeniem i pierwszym finałem europejskich rozgrywek od ponad dwudziestu lat. Czerwone Diabły nie pozostawiły jednak złudzeń i pewnie wygrały 2:0 eliminując w tym meczu wszelkie argumenty jakimi Ajax do finału doszedł.
Kampania 2017/18 rozpoczęła się już pod wodzą innego szkoleniowca. W lecie zespół opuścił Peter Bosz, który zdecydował się przenieść do Borussii Dortmund. Ajax zatrudnił w roli menadżera Marcela Keizera, który w poprzednim sezonie pracował z Jong Ajax i niespodziewanie doprowadził tą drużynę do wicemistrzostwa Jupiler League. Niestety praca Keizera od samego początku nie była usłana różami. Na pierwszym obozie przygotowującym do nowego sezonu wydarzył się dramat. W trakcie meczu z Werderem Brema na murawę upadł Abdelhak Nouri. Młody pomocnik doznał poważnego uszkodzenia mózgu. Dramat popularnego Appiego musiał odbić się na przygotowaniach. Piłka nożna zeszła na dalszy plan, Ajax odwoływał sparingi, treningi, a piłkarze nie byli w stanie skupić się na futbolu. Niestety ten fakt dał o sobie znać bardzo szybko. Ajax przegrał w Lidze Mistrzów z Niceą i pożegnał się z rozgrywkami. Nie powiodło się również w Lidze Europy, gdzie lepszy okazał się norweski Rosenborg. Na inaugurację ligi Joden przegrali z Heraclesem Almelo. Kolejne miesiące były dla Keizera i Ajaksu coraz lepsze. Joden zaczęli wygrywać, zaczęli łapać styl, strzelać dużo bramek i w końcu pojawiła się nadzieja na sukces. Ajax notował wiele doskonałych meczów wygrywając między innymi 4:0 z Heerenveen, 4:1 na De Kuip z Feyenoordem czy 3:0 z PSV Eindhoven. Cały czas mówiło się jednak, że posada Keizera nie jest pewna i czara goryczy przelała się po meczu pucharowym. Ajax przegrał z Twente i zakończył udział w KNVB Beker. Po tym meczu, zarząd zwolnił Keizera, a w raz z nim jego asystentów. Mówiło się, że Marcel Keizer stał się ofiarą fatalnej sytuacji w Amsterdamie i chęci pozbycia się konfliktowego Dennisa Bergkampa. W przerwie zimowej do Amsterdamu trafił Erik ten Hag. Menadżer Utrechtu przejął Joden z zadaniem zdobycia mistrzostwa kraju, ale celu nie osiągnął. Ajax grał raczej słabo, można powiedzieć nawet słabiej niż za Keizera i ostatecznie nie dogonił PSV. Mistrzostwo Amsterdamczycy przegrali w kompromitujący sposób ulegając 0:3 PSV.
Kampanię 2018/19 Ajax zaczął w dalszym ciągu pod wodzą Erika ten Haga. Mimo bardzo słabego półrocza w Amsterdamie, zarząd postanowił dać menadżerowi prawdziwą szansę na to, aby poprowadzić klub i jak się okazało kilka miesięcy później, była to jedna z lepszych decyzji ostatnich lat. Ajax grał pod wodzą Ten Haga fenomenalną piłkę. Fantastyczne wzmocnienia poczynione w postaci Daleya Blinda czy Dusana Tadicia, niosły Joden do kolejnych sukcesów. Wielki Ajax ponownie powrócił na mapę piłkarskiej Europy. Ajax nie tylko w końcu dostał się do Ligi Mistrzów, ale zdołał wyjść z fazy grupowej, a w fazie pucharowej zaszokował piłkarski świat, bijąc najpierw Real Madryt, a następnie Juventus. Amsterdamczycy byli zaledwie kilkanaście sekund od wielkiego finału Ligi Mistrzów, ale niestety marsz zakończył się na półfinale. Na krajowym podwórku, ekipa Ten Haga sięgnęła po dublet, wygrywając ligę oraz puchar. Mimo trudności, mimo gonienia PSV niemal do końca sezonu, Ajax ostatecznie zatriumfował.
Sezon 19/20 zaczął się dla Ajaksu udanie, bowiem bez większych problemów udało się pokonać PSV w meczu o Johan Cruyff Schaal. Joden udanie zaczęli kampanię, mimo tego, że standardowo dla siebie zgubili punkty już w pierwszej kolejce. Kolejne miesiące były jednak bardzo udane, bowiem Amsterdamczycy prowadzili w tabeli i po serii efektownych spotkań prowadzili również w swojej grupie Champions League. Niestety seria kontuzji sprawiła, że gra ekipy Ten Haga zaczynała się sypać. Mimo świetnej postawy Joden odpadli z Ligi Mistrzów na poziomie fazy grupowej przegrywając w ostatniej kolejce z Valencią. Ten cios wpłynął również na grę w lidze, gdzie Ajax regularnie tracił punkty. Przygoda z LE zakończyła się szybko, bowiem Amsterdamczycy nie podołali Getafe i zasłużenie odpadli z rozgrywek. Mecze ligowe przeplatane były zwycięstwami i porażkami. Ostatecznie Ajax pokonał SC Heerenveen jak się okazało w ostatniej kolejce ligowej. Pandemia koronawirusa sprawiła, że rozgrywki ligowe zostały anulowane. Ajax utrzymał pierwsze miejsce dzięki różnicy bramek i otrzymał promocję do Ligi Mistrzów. Decyzją KNVB sezon 19/20 zakończył się bez przydziału mistrzostwa oraz spadków i awansów.